Phân biệt cáp điều khiển chống cháy và cáp chậm cháy

Trong bối cảnh an toàn điện ngày càng được quan tâm, đặc biệt là tại các nhà máy, trung tâm thương mại hay khu dân cư cao tầng, việc lựa chọn đúng loại cáp điều khiển là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro cháy nổ. Theo thống kê của Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Việt Nam, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2022, có tới 398 vụ cháy (chiếm gần 47% trên tổng số vụ) xuất phát từ sự cố hệ thống và thiết bị điện – gây thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Một trong những nguyên nhân phổ biến là sử dụng cáp điện, cáp điều khiển không đạt chuẩn, đặc biệt là tại những vị trí cần yêu cầu chống cháy cao. Vậy cáp chống cháy và cáp chậm cháy khác nhau như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng hai loại cáp này và lựa chọn đúng loại phù hợp với từng ứng dụng.

1. Những nguyên nhân phổ biến gây cháy trong hệ thống điện

Việc sử dụng cáp điện không đúng chủng loại hoặc chất lượng kém là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cháy nổ trong hệ thống điện. Một số lý do cụ thể bao gồm:

1.1 Chập mạch điện

Chập mạch xảy ra khi dây pha chạm nhau hoặc chạm đất, khiến dòng điện tăng vọt, sinh nhiệt đột ngột và đốt cháy lớp cách điện. Nếu dây dẫn không có khả năng chịu nhiệt tốt hoặc cách điện bị hư hỏng, nguy cơ cháy nổ là rất cao.

1.2 Mối nối dây dẫn bị hở hoặc lỏng

Khi nối dây không đúng kỹ thuật, điểm tiếp xúc trở nên yếu, dễ phát sinh tia lửa điện hoặc nóng lên quá mức gây cháy lan.

1.3 Sử dụng cáp điều khiển chống cháy, chậm cháy kém chất lượng

Cáp không đạt tiêu chuẩn về vật liệu cách nhiệt, khả năng chịu nhiệt, hoặc chống cháy lan sẽ mất tác dụng bảo vệ khi xảy ra sự cố. Đây là nguy cơ tiềm ẩn tại các khu vực có mật độ thiết bị điện cao.

2. Cáp điều khiển chống cháy và cáp chậm cháy khác nhau như thế nào?

2.1 Cáp điều khiển chống cháy là gì?

Cáp điều khiển chống cháy là loại cáp có khả năng duy trì truyền tín hiệu hoặc dòng điện trong điều kiện cháy, thường trong nhiệt độ cao lên tới 750°C trong 90 phút hoặc thậm chí 950°C trong 180 phút, tùy theo tiêu chuẩn.

✅ Tính năng nổi bật:

• Vẫn hoạt động khi xảy ra cháy.
• Phù hợp với các hệ thống an toàn: báo cháy, thoát hiểm, thang máy, hệ thống sprinkler...
• Đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như IEC 60331, BS 6387 (loại A, B, C, W, X, Y, Z).

✅ Cấu tạo tiêu biểu:

• Lõi: Đồng (Cu)
• Lớp chống cháy: Băng mica hoặc hợp chất silicone chống cháy
• Cách điện: XLPE hoặc Silicone
• Vỏ ngoài: LSHF (Low Smoke Halogen Free)

2.2 Cáp chậm cháy là gì?

Cáp chậm cháy (flame retardant cable) không có khả năng duy trì truyền điện khi bị đốt cháy, nhưng có thể giới hạn sự lan rộng của ngọn lửa trong phạm vi cho phép, thường là không quá 5 mét.

✅ Tính năng nổi bật:

• Hạn chế ngọn lửa lan sang khu vực khác.
• Ít sinh khói và khí độc khi cháy.
• Phù hợp với khu vực ít rủi ro, như dây cấp nguồn phụ, điều khiển phụ trợ...

✅ Tiêu chuẩn áp dụng:

• IEC 60332-3-22 (loại A): Mức độ chống cháy cao nhất
• IEC 60332-3-23 (loại B): Mức độ trung bình
• IEC 60332-3-24 (loại C): Mức cơ bản

⏱ Mỗi tiêu chuẩn yêu cầu cáp được đốt liên tục trong 40 phút, với điều kiện bó cáp khác nhau, không để lửa lan vượt ngưỡng cho phép.

3. Nên sử dụng loại cáp nào?

Việc lựa chọn cáp chống cháy hay chậm cháy phụ thuộc vào:

• Mục đích sử dụng: Nếu là hệ thống báo cháy, thang máy, thiết bị khẩn cấp → nên chọn cáp chống cháy.
• Mức độ rủi ro khu vực: Nếu chỉ yêu cầu hạn chế cháy lan, không cần truyền điện khi cháy → chọn cáp chậm cháy.
• Yêu cầu tiêu chuẩn công trình: Một số công trình bắt buộc phải có chứng chỉ BS 6387, IEC 60331 hoặc IEC 60332-3.

Tại Cáp Điện Sài Gòn, chúng tôi cung cấp đầy đủ các loại cáp điều khiển chống cháy và chậm cháy, đáp ứng nhiều nhu cầu và tiêu chuẩn khác nhau trong công nghiệp, tòa nhà, cơ sở hạ tầng và hệ thống an ninh.

Kết luận

Cáp điều khiển chống cháy và cáp chậm cháy tuy có chức năng tương tự nhau – nhưng lại phục vụ những mục đích hoàn toàn khác biệt. Cáp chống cháy duy trì tín hiệu trong điều kiện cháy, trong khi cáp chậm cháy chỉ ngăn ngọn lửa lan rộng.

Việc lựa chọn đúng loại cáp không chỉ đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản, mà còn tuân thủ quy định pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật trong xây dựng – vận hành hệ thống điện hiện đại.